Keuze tussen last onder bestuursdwang en last onder dwangsom
U heeft als handhavend bestuursorgaan over het algemeen een grote beleidsruimte bij de keuze tussen een last onder dwangsom en een last onder bestuursdwang. Deze beleidsruimte wordt echter ingeperkt door artikel 5:32 lid 2 Awb:
“Voor het opleggen van een last onder dwangsom wordt niet gekozen, indien het belang dat het betrokken voorschrift beoogd te beschermen, zich daartegen verzet”.
Bij ernstige milieuovertredingen, waarvan de gevolgen het milieu of de volksgezondheid bedreigen, zal het handhavende bestuursorgaan (in de regel) gehouden zijn om via een last onder bestuursdwang op te treden.
Het opleggen van een last onder bestuursdwang is bij uitstek geschikt om de gevolgen van een overtreding ongedaan te maken. Een last onder bestuursdwang leidt tot beëindiging van een overtreding op korte termijn, of door de overtreder, of door het bevoegd gezag. Komt de overtreder de verplichting om iets te doen niet na, dan kan het bestuursorgaan met toepassing van deze sanctie de handeling alsnog verrichten. Een last onder bestuursdwang verplicht het bevoegd gezag om zelf daadwerkelijk te handelen als de last niet wordt nagekomen. Het is in dat kader van groot belang om in de last onder bestuursdwang aan te kondigen dat de kosten voor het toepassen van bestuursdwang op de overtreder zullen worden verhaald.
Een last onder dwangsom verplicht het bevoegd gezag niet tot het daadwerkelijk zelf handelen. Bij het opleggen van een last onder dwangsom bestaat het risico dat de overtreder ongevoelig is voor de financiële prikkel en de overtreding dus niet daadwerkelijk beëindigt. Bovendien kan een last onder dwangsom slechts worden opgelegd als de overtreder het in zijn macht heeft om de overtreding te beëindigen. Het is raadzaam om deze risico’s mee te nemen in uw keuze voor een last onder bestuursdwang of dwangsom. Als u een last onder dwangsom heeft opgelegd en de financiële prikkel niet werkt, dan kunt u een andere (herstel)sanctie toepassen – zoals het alsnog opleggen van een last onder bestuursdwang. Voorkom hierbij de verboden cumulatie van herstelsancties in de zin artikel 5:6 Awb, door – gelijktijdig met het opleggen van de last onder bestuursdwang – de last onder dwangsom bij besluit in te trekken.